Bij acute merkinbreuken telt elk uur. Namaakproducten de markt overspoelen, dreigt bewijsmateriaal te verdwijnen en neemt de economische schade toe. Wie hier aarzelt, verliest kostbare tijd en strategische voordelen. Voor merkhouders bestaat er echter een uiterst effectief instrument voor de gerechtelijke bescherming van dringende rechten: het tijdelijk bevel in combinatie met een Sequestratie.

Vorige week nog hebben we meer dan 5.000 paar schoenen in beslag laten nemen voor een klant, die nu veilig zijn opgeborgen in een officiële opslagplaats en waarschijnlijk de winterhandel zullen missen.

In dit artikel wordt uitgelegd waarom deze maatregel zo effectief is, hoe het proces er precies uitziet en welke juridische hindernissen overwonnen moeten worden.

Wat is sequestratie in het merkenrecht?

Sequestratie (Latijn voor "bewaren") is de gerechtelijke inbeslagname van inbreukmakende goederen en bijbehorend bewijsmateriaal. Een deurwaarder beveiligt de producten in kwestie fysiek, zodat de overtreder ze niet kan verkopen, verbergen of vernietigen.

In tegenstelling tot de Inbeslagnamedie gewoonlijk wordt uitgevoerd door de autoriteiten (politie, douane) in de context van het strafrecht, is beslaglegging een zuiver civielrechtelijke maatregel. Het wordt rechtstreeks door de merkeigenaar aangevraagd als onderdeel van een verzoek om een kort geding.

De wettelijke basis: Het recht op inbeslagname en daaropvolgende vernietiging van inbreukmakende producten vloeit in het materiële recht vaak voort uit het merken- of modellenrecht (bijv. § 18 MarkenG). De procedurele uitvoering als dringende maatregel is gebaseerd op het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering (ZPO), in het bijzonder artikel 935 e.v. ZPO (kort geding) en artikel 938 (2) ZPO (voorlopige voorziening). ZPO (voorlopige voorziening) en artikel 938 (2) ZPO (beslaglegging als specifiek bevel).

Het beslissende voordeel: Het verrassingseffect (geen waarschuwing)

Normaal gesproken wordt een juridisch geschil in het merkenrecht voorafgegaan door een waarschuwingsbrief. Dit is anders bij sequestratie en dat is precies wat het zo effectief maakt: het is zonder voorafgaande waarschuwing gevraagd.

De reden hiervoor is het spoedeisende karakter en het risico dat bewijsmateriaal wordt vernietigd (verzwijgingsrisico). Als de inbreukmaker van tevoren gewaarschuwd was, zou hij de goederen onmiddellijk kunnen verwijderen. Daarom kan de rechtbank het voorlopige bevel inclusief het bevel tot inbeslagname toewijzen. inaudita altera parte - dus zonder de andere partij te horen - uitgegeven.

De deurwaarder staat dan onaangekondigd voor de deur van de overtreder.

Typische gebruikssituaties: Wanneer is sekwestratie zinvol?

Beslaglegging is niet geschikt voor elke kleine merkinbreuk, maar voor acute en ernstige gevallen. Typische scenario's zijn

• Beurzen: Een concurrent stelt brutale vervalsingen tentoon op een belangrijke handelsbeurs. Sequestration kan de beursstand lamleggen en de tentoongestelde stukken beveiligen.
• Vervalsingen gevonden: Een merkeigenaar ontdekt een magazijn of winkel vol namaakgoederen (productpiraterij).
• Seizoensgebonden goederen: Als inbreukmakende producten (bijv. mode, kerstartikelen) slechts een korte verkoopmarge hebben, voorkomt inbeslagname de belangrijkste verkoop van de inbreukmaker.
• Vliegende handelaren: In het geval van inbreukmakers zonder vaste vestiging of met onduidelijke structuren, dient beslaglegging om de materiële goederen onmiddellijk veilig te stellen

Het proces: In 5 stappen naar beveiliging

Hoe werkt sekwestratie in de praktijk? Het proces is ontworpen voor maximale snelheid.

1. geloofwaardigheid (de belangrijkste stap) De merkhouder kan in een kort geding geen langdurige bewijsvoering voeren. Hij moet zijn beweringen "staven". Dit betekent dat hij de rechtbank het volgende moet bewijzen (gewoonlijk door middel van beëdigde verklaringen, testaankopen, foto's of deskundigenrapporten) Overwegend waarschijnlijk uit te leggen:

• Dat hij de eigenaar van het handelsmerk is.
• Dat er een duidelijke overtreding van de wet is.
• Dat de zaak dringend is (urgentie).
• Dat er een risico bestaat dat de goederen verdwijnen zonder dat ze beveiligd zijn.

2. aanvraag bij de rechtbank De advocaat van de merkhouder dient een aanvraag voor een tijdelijk verbod (met sekwestratiebevel) in bij de bevoegde regionale rechtbank (meestal op de maatschappelijke zetel van de inbreukmaker of op de plaats van de inbreuk).

3. rechterlijke toetsing en beslissing De rechtbank onderzoekt het verzoek onmiddellijk, vaak binnen 24 tot 48 uur. Als de rechtbank de vereisten geloofwaardig acht, vaardigt zij het bevel uit zonder mondelinge hoorzitting en zonder de wederpartij op de hoogte te stellen.

4. tenuitvoerlegging door de gerechtsdeurwaarder De merkhouder geeft onmiddellijk opdracht aan een deurwaarder met het gerechtelijk bevel. De deurwaarder (vaak vergezeld door de advocaat van de merkhouder en eventueel de politie als handhavingsagent) begeeft zich naar de overtreder en neemt de in het bevel genoemde goederen in bewaring (bijv. opslag in een expeditiebedrijf).

5. bezwaar van de tegenstander (optioneel) De gedaagde (inbreukmaker) verneemt alleen via de deurwaarder van de procedure. Hij kan bezwaar aantekenen tegen het bevel. Er is dan een hoorzitting waarin de maatregel wordt herzien. De goederen blijven echter (in ieder geval) tot die tijd in beslag genomen.

Risico's en aansprakelijkheid: De "boemerang" § 945 ZPO

Ondanks de doeltreffendheid is sequestratie een scherp zwaard en brengt het risico's met zich mee. Als later blijkt (bijv. in een oppositieprocedure of in de hoofdprocedure) dat de aanvraag vanaf het begin ongerechtvaardigd is de verzoeker aansprakelijk voor het volledige verlies dat de opposant lijdt als gevolg van de tenuitvoerlegging (Artikel 945 ZPO).

Denk bijvoorbeeld aan omzetverlies, opslagkosten of reputatieschade. Zorgvuldige bewaring van bewijsmateriaal vooraf en een realistische inschatting van de juridische situatie zijn daarom essentieel.

Differentiatie: inbeslagname vs. confiscatie vs. grensconfiscatie

De termen worden vaak verward, maar verwijzen naar verschillende procedures:

• Sequestratie (burgerlijk recht): De hier beschreven gerechtelijke bewaring in kort geding, aangevraagd door de merkhouder.
• Confiscatie (strafrecht): De inbeslagname van voorwerpen door het openbaar ministerie of de politie als onderdeel van een strafrechtelijk onderzoek (bijv. wegens commerciële fraude of merkpiraterij).
• Inbeslagname aan de grens (douanewetgeving): Een aparte procedure waarbij de douane goederen vasthoudt aan de buitengrens van de EU (bijv. in de haven of op de luchthaven). De merkhouder moet dit actief bij de douane aanvragen (EU-brede Verordening (EU) nr. 608/2013). Dit is een preventief instrument, terwijl beslaglegging van kracht wordt wanneer de goederen al in het land zijn.

Conclusie: Maximale druk met minimale waarschuwingstijd

Het voorlopige bevel met beslaglegging is het meest effectieve instrument voor de onmiddellijke bescherming van merkrechten in Duitsland. Het combineert het verrassingseffect met tastbare gevolgen voor de inbreukmaker. Door snel bewijsmateriaal veilig te stellen en verdere verkoop te voorkomen, creëert het een uitstekende onderhandelingspositie.

Voor merkhouders is het een onmisbare hefboom om acute inbreuken snel te stoppen en tot een eerlijke en snelle schikking te komen.

FAQ over beslaglegging in het merkenrecht

Wat is sequestratie in het merkenrecht? Inbeslagname is de door de rechtbank gelaste inbeslagname (bewaring) van merkinbreukmakende producten door een deurwaarder. Het dient om bewijsmateriaal te bewaren en voorkomt verdere verkoop.

Waarom is er geen waarschuwing nodig bij sekwestratie? Om het verrassingseffect te behouden en het "risico van verhulling" te vermijden. Als de overtreder van tevoren wordt gewaarschuwd, kan hij de goederen vernietigen of zich ervan ontdoen voordat de deurwaarder arriveert.

Wat moet ik doen om sequestratie aan te vragen? U moet bij de rechtbank een tijdelijk verbod aanvragen en uw beweringen "staven". Dit vereist meestal testaankopen, foto's en beëdigde verklaringen die een duidelijke overtreding van de wet en de urgentie aantonen.

Hoe snel werkt sekwestratie? Zeer snel. Een rechtbank kan het bevel vaak binnen 24 tot 48 uur na de aanvraag uitvaardigen. De tenuitvoerlegging door de deurwaarder vindt dan onmiddellijk plaats.

Wat is het verschil tussen sequestratie en grensbeslag? Beslaglegging (civiel recht) houdt goederen tegen die binnen Duitsland (bijv. in een magazijn, in een winkel, op een handelsbeurs). Grensconfiscatie (douanewetgeving) houdt namaakgoederen tegen aan de grens. EU-buitengrens (bijv. in de haven) voordat het zelfs maar in het vrije verkeer wordt gebracht.

Wat zijn de risico's van sekwestratie? Als het verzoek vanaf het begin ongerechtvaardigd was (bijv. omdat er helemaal geen inbreuk op rechten was), is de verzoeker krachtens artikel 945 ZPO aansprakelijk voor het volledige verlies dat de opposant als gevolg van het beslag heeft geleden.